Ξεκινώντας το διάβασμα, εύκολα χάνονται στις σημειώσεις των βιβλίων και των τετραδίων. Πολλές φορές μάλιστα, έχουν παραλείψει να καταγράψουν τα καθημερινά σχολικά καθήκοντα, νομίζοντας ότι δεν έχουν τίποτα για την επόμενη μέρα. Ξεκινώντας λοιπόν τη διαδικασία, οι γονείς και το παιδί έχουν συζητήσει και συμφωνήσει σε βασικά στοιχεία της καθημερινότητας του προγράμματός του, όπως δραστηριότητες, ελεύθερος χρόνος κ.ά. και έχουν φτιάξει ένα είδος συμβολαίου με παραμέτρους όπως ώρα ενασχόλησης, δραστηριότητα ελεύθερου χρόνου ανά ημέρα κτλ.  

Στις γραμμές που ακολουθούν θα έχετε τη δυνατότητα να διαβάσετε μερικές πρακτικές οδηγίες οργάνωσης της μελέτης παιδιών με ΔΕΠΥ στο σπίτι.

1. Ώρα και μέρος: Είναι σημαντικό το παιδί να έχει το δικό του χώρο μελέτης, ο οποίος θα είναι και σταθερός – όχι στην κουζίνα, όχι στο σαλόνι. Επίσης, η ώρα μελέτης να είναι όσο το δυνατόν η ίδια καθημερινά έτσι, ώστε να δημιουργηθεί ένα είδος καθημερινής ρουτίνας.  Συνήθως, μετά το μεσημεριανό φαγητό, όπου το παιδί δε βρίσκεται σε εγρήγορση.

2. Λίστα καθηκόντων: Είναι σημαντικό στα πρώτα στάδια να καθοδηγήσουμε το παιδί να οργανώσει το διάβασμά του. Βλέπουμε μαζί το πρόγραμμα της επόμενης μέρας και σημειώνουμε σε μορφή λίστας το τι έχει να κάνει ακριβώς, τοποθετώντας τα βιβλία και τα τετράδια από την αριστερά πλευρά της μελέτης. Για παράδειγμα:

Μαθηματικά: σελ 35 άσκηση 3 και 5
Γλώσσα: σελ 9 άσκηση 1 και 2
Ιστορία: κεφ. 8
Ορθογραφία: σελ 19

Κάθε δραστηριότητα που το παιδί ολοκληρώνει, τοποθετείται δεξιά. Σημαντική είναι η εναλλαγή των μαθημάτων από δύσκολα σε εύκολα με μικρά διαλείμματα.  

3. Ησυχία: Περιορίζουμε τους θορύβους στο σπίτι όσο είναι δυνατόν (δυνατά η τηλεόραση, δυνατές ομιλίες). Τα εξωτερικά ερεθίσματα αποσπούν την προσοχή του παιδιού κι ακόμη όταν σταματήσουν, το παιδί χρειάζεται επιπλέον χρόνο για να επανέλθει και να συνεχίσει τις δραστηριότητές του.

4. Το παιδί αυτενεργεί: Δραστηριότητες που είναι εύκολες προς ολοκλήρωση (αυτός ο παράγοντας διαφοροποιείται ανάλογα με τις δυνατότητες και αντίστοιχα, τις δυσκολίες κάθε παιδιού) αποτελούν το πρώτο βήμα για να βοηθήσουμε να αυτενεργήσει. Όσο το δυνατόν επιδιώκουμε να μη βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο, αλλά να του οριοθετούμε το χρόνο της κάθε δραστηριότητας, έτσι ώστε το παιδί σταδιακά να μάθει να οργανώνει χρόνο και άσκηση. Επιτρέπουμε στο παιδί την ενασχόληση με κάποιο αντικείμενο στα χέρια ή κάποια κυκλική κίνηση με την καρέκλα, εάν αυτό επιτρέπει την οργάνωση και ρύθμισή του.   

5. Έλεγχος προόδου: Ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 10-15 λεπτά) ρωτάμε το παιδί που βρίσκεται, αν προχωράει κι αν χρειάζεται κάποια διευκρίνιση, ενθαρρύνοντάς το να συνεχίσει. Ολοκληρώνοντας σταδιακά τις δραστηριότητες αυξάνουμε το χρόνο που το καθοδηγούμε, ενώ στα πρώτα στάδια του δίνουμε τη δυνατότητα συχνών διαλειμμάτων. Σημαντική είναι και η διαδικασία αυτό-ελέγχου των δραστηριοτήτων από το ίδιο το παιδί σε μορφή checklist. Με την ολοκλήρωση της ημερήσιας διαδικασίας, ο μαθητής επιβραβεύεται τόσο λεκτικά όσο και πρακτικά με μία δραστηριότητα, έξοδο ή παιχνίδι που τον ευχαριστεί.      

6. Φτιάχνοντας την τσάντα: Έχοντας ολοκληρώσει τη μελέτη, το παιδί παίρνει από τη δεξιά πλευρά που έχει τοποθετήσει τα βιβλία και τα τετράδιά του και ανατρέχοντας στο οπτικό πρόγραμμα της επόμενης μέρας που έχει φτιαχτεί, τα βάζει στην τσάντα με την αντίστοιχη σειρά. Άρα, η μελέτη του είναι σαν να κάνει μία κυκλική διαδρομή (βγάζω από την τσάντα – βάζω αριστερά ό,τι έχω να διαβάσω – διαβάζω – τοποθετώ δεξιά – βάζω στην τσάντα).  

7. Ένας στόχος τη φορά: Κάθε φορά βάζουμε ένα στόχο. Αν ο στόχος είναι η ολοκλήρωση των ασκήσεων, επιβραβεύουμε την προσπάθεια και δεν αναφερόμαστε στην παρουσία ορθογραφικών λαθών. Η διόρθωση αποπροσανατολίζει τον μαθητή και καλό είναι να γίνεται ως τελικός έλεγχος από τον γονέα.  

8. Βοήθεια ειδικού θεραπευτή: Σε περίπτωση που η διαδικασία της μελέτης στο σπίτι αποβαίνει συγκρουσιασκή, τότε η εξειδικευμένη βοήθεια από ειδικό παιδαγωγό σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας, αποσκοπεί στην όσο το δυνατόν καλύτερη οργάνωση και καθοδήγηση του μαθητή βασισμένη σε ειδικά διαμορφωμένο οπτικό πρόγραμμα.

9. Ενημέρωση του εκπαιδευτικού της τάξης: Είναι απαραίτητο να ενημερωθεί ο εκπαιδευτικός της τάξης για τη συγκεκριμένη διάγνωση του μαθητή. Επιπλέον, στην περίπτωση που η οργάνωση της μελέτης στο σπίτι γίνεται με τη βοήθεια μικρού μπλοκ, ζητάμε από το δάσκαλο να μας βοηθήσει σε αυτό, ελέγχοντας αν είναι σημειωμένο καθημερινά. Μία καλή θέση για να μην ξεχαστεί ή χαθεί είναι να τοποθετείται μέσα στην κασετίνα του μαθητή.

Ο Μουκανάκης Κωνσταντίνος, ΜΑ Ειδικός Παιδαγωγός, Μsc ABA, RBT, όπως και όλη η επιστημονική ομάδα του Κέντρου Ανάπτυξης Λόγου-Μάθησης «Αλμανάπτυξη», είναι πάντα στη διάθεσή σας  στην Λ. Ιασωνίδου 18 & Αργοναυτών, Ελληνικό και  στο τηλέφωνο 210 96 39 460 για περισσότερες πληροφορίες και χρήσιμες συμβουλές που βελτιώνουν την καθημερινότητα των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες.